Trước kia, gia đình ông Hùng trồng chuối. Khi đó người xung quanh trồng chuối thế nào, thì ông cũng làm vậy.

“Thấy vườn bên cạnh vô thuốc bảo vệ thực vật, vô phân bón hoá học thì mình cũng làm”, ông Hùng kể. Lâu dần đất bạc màu, phải bón nhiều phân thuốc hơn, tồn dư lượng lớn trong đất, ô nhiễm môi trường.

Không muốn chịu mãi cảnh như vậy, ông bắt đầu suy ngẫm về bài toán đau đầu này.

Ông Hùng liền tập hợp các hộ dân góp vốn thành lập HTX sản xuất và tiêu thụ nông sản sạch Thanh Bình (Trảng Bom, Đồng Nai) để sản xuất chuối hữu cơ và nông nghiệp tuần hoàn.

HTX đang có 320ha diện tích đất trồng chuối. Từ lá, quả, đến thân, vỏ, bẹ chuối… đều được tận dụng triệt để làm ra các sản phẩm, gần như không bỏ thứ gì.

Ông Hùng cho biết, quả chuối đủ chuẩn được đóng thùng xuất khẩu sang thị trường Trung Đông, châu Âu, châu Á… Có tháng HTX xuất đi gần 200 container hàng. Những quả có mẫu mã xấu ông đưa vào làm tinh bột, chuối sấy.

Vỏ chuối đem ủ phân hữu cơ, lá chuối tạo lớp mùn cho đất tơi xốp. Cùi buồng chuối cũng được tận dụng để sản xuất chén, bát… Phần bẹ chuối đem làm xơ, sợi, hoặc đơn giản là phơi khô đem bán với giá 8.000 đồng/kg. Đây chính là phần tạo ra giá trị gia tăng từ cây chuối nhưng lại thân thiện môi trường.

Vòng tròn giá trị này không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân mà còn góp phần bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính.

Năng suất chuối hữu cơ chỉ tương đương với sản xuất theo phương thức cũ, song, chi phí sản xuất thấp hơn nhiều, đầu ra luôn đảm bảo. Thực tế, thời điểm dịch Covid-19, HTX vẫn xuất khẩu chuối sang các thị trường, không có tình trạng ùn ứ hay dư thừa.

Những năm gần đây, tuỳ vào giá chuối và năng suất, 1ha cho doanh thu khoảng 600-700 triệu đồng. Trừ đi chi phí, lãi khoảng 250-270 triệu đồng/ha khi tận dụng phế phẩm làm các sản phẩm giá trị gia tăng. Theo đó, có những xã viên đạt lợi nhuận hàng tỷ đồng mỗi năm.

Vườn cây này đã được ba anh trồng từ năm 1998. Cách đây 5 năm, từ phương thức canh tác truyền thống sử dụng rất nhiều phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hoá học (đều là những thứ gây tác động tới môi trường, hiệu ứng nhà kính), anh đã chuyển đổi sang canh tác hữu cơ.

Thảm cỏ xanh mướt trong vườn không đơn giản chỉ là cỏ dại, chúng mang những ý nghĩa kỳ diệu. Anh nói: “Trời nắng nóng như hiện nay, thảm cỏ có tác dụng giữ ẩm cho đất, giúp tiết kiệm lượng đáng kể nước tưới cho cây”. Trong vườn còn lắp đặt hệ thống tưới tự động, tính toán lượng nước vừa đủ, tránh lãng phí.  

Cứ thế, vào mùa nắng cỏ được giữ lại, phủ xanh bề mặt đất trong vườn. Trước và sau mùa mưa, cỏ được phát sạch đi giúp bề mặt đất thông thoáng, thoát nước tốt, đồng thời cỏ hoại mục sẽ thành lớp mùn làm đất tơi xốp, tốt cho cây trồng.

Theo đuổi mô hình nông nghiệp hữu cơ, lý do đơn giản của anh là muốn trồng ra loại măng cụt đạt chất lượng cao, an toàn cho sức khoẻ người tiêu dùng và tốt cho môi trường, tái tạo tài nguyên đất đã bị cằn cỗi trước đó.

Nông nghiệp xanh là xu thế tất yếu. Mọi sự thay đổi có thể khó khăn với người nông dân, HTX cũng như doanh nghiệp nông nghiệp vì đây là một khái niệm mới, thậm chí có thể còn đi ngược lại với « truyền thống ông bà ta ». Nhưng nếu không thay đổi sẽ càng khó khăn hơn khi xu hướng người tiêu dùng càng hướng về khái niệm « xanh ».