Khai thác sử dụng vỉa hè tại TP Hồ Chí Minh là một câu chuyện dài. Có thời điểm chính quyền kiên quyết thu hồi, căng thẳng đến mức báo chí gọi đó là “Cuộc chiến dành lại vỉa hè”. Tuy nhiên giải pháp quyết liệt đã không duy trì được mãi, vỉa hè sau đó lại bị lấn chiếm trở lại.

Từ ngày 9/5/2024, UBND quận 1 (TP.HCM) triển khai thí điểm cho thuê vỉa hè tại 11 tuyến đường gồm Lê Thánh Tôn, Phan Bội Châu và Phan Chu Trinh (phường Bến Thành) ; Hoàng Sa (phường Tân Định), Mạc Đĩnh Chi (phường Đa Kao), Hải Triều và Chu Mạnh Trinh (phường Bến Nghé) ; Hàm Nghi (phường Nguyễn Thái Bình), Trần Hưng Đạo (phường Phạm Ngũ Lão, Nguyễn Cư Trinh, Cầu Ông Lãnh, Cầu Kho), Cô Bắc (phường Cầu Ông Lãnh), Võ Văn Kiệt (phường Cô Giang).

Các tuyến đường này đều đảm bảo điều kiện rộng ít nhất 3 m, trong đó có 1,5 m dành cho người đi bộ với giá thuê là 100.000 đồng/m2/tháng (trừ đường Võ Văn Kiệt, phường Cô Giang có mức thuê là 50.000 đồng/m2/tháng).

Hiện nay, với việc công khai cho phép người dân đóng phí để sử dụng dường như đỡ gánh nặng cho cả người dân và chính quyền.

“Về góc độ chính quyền, quản lý sẽ tốt hơn, đơn giản hơn, không phải thường xuyên đi kiểm tra, chỉ cần đi nhắc nhở”, ông Nguyễn Văn Phú, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Nguyễn Cư Trinh, Quận 1, TP Hồ Chí Minh, cho biết. Ngoài ra cũng ngăn chận được nạn « bảo kê vỉa hè ».

Sau hơn 1 tuần thí điểm, tại Quận 1, TP Hồ Chí Minh, 180 hộ dân đã đăng ký sử dụng vỉa hè. Tiếp sau quận này, nhiều quận, huyện khác cũng cho biết đang rà soát, lập danh sách các tuyến đường đủ điều kiện để thí điểm thu phía vỉa hè trong năm nay.

Về cách thức đăng ký, người dân vào phần mềm “Tra cứu và đăng ký sử dụng tạm thời một phần hè phố quận 1”. Sau đó, người dân có thể tra cứu từng tuyến đường để biết thông tin về mục đích sử dụng, diện tích sử dụng và mức đóng phí. Toàn bộ quá trình người dân đăng ký sử dụng tạm thời vỉa hè, nộp phí, UBND phường theo dõi, giám sát đều được thực hiện trên nền tảng số.

Sau khi người dân tra cứu và đăng ký trên phần mềm, hồ sơ sẽ được phường khảo sát, thẩm định và trên nguyên tắc, tối đa trong vòng 3 ngày sẽ duyệt phương án, chuyển mã QR đến người dân đóng phí sử dụng.

Việc đăng ký sử dụng vỉa hè cũng được quy định áp dụng đối với những chủ hộ chính thức của căn nhà hoặc người đã đăng ký thuê nhà. Đối với những người kinh doanh buôn bán nhỏ lẻ, khi muốn sử dụng vỉa hè phải được chủ hộ căn nhà đứng ra thuê. Việc này giúp thuận lợi trong công tác quản lý, cũng như đảm bảo quyền lợi của chủ nhà.

Đăng ký qua phần mềm trên điện thoại, đóng tiền online, anh Kỳ (TP Hồ Chí Minh) được cán bộ phường hỗ trợ kẻ vạch sơn phân cách. Đóng hơn 8 triệu đồng, trong vòng 6 tháng tới, anh sẽ được sử dụng phần vỉa hè phía trong vạch để bán cà phê.

Phía trong vạch trắng và bên ngoài vạch màu vàng, hộ dân nào đóng phí sẽ được sử dụng để kinh doanh hoặc để xe. Phần ở giữa chiếm khoảng 1,5 – 1,6 m dành cho người đi bộ. Mức phí trung bình vào khoảng 100.000 đồng/m2 mỗi tháng.

Phần đường dành cho người đi bộ được đảm bảo, không còn phải đi xuống lòng đường như trước. Những tín hiệu này cho thấy chính sách mới có vẻ đang được người dân ủng hộ trong thực tế.