Sau một thời gian lâm trọng bệnh, sáng 26-7-2023, nhạc sĩ Tôn Thất Lập đã trút hơi thở cuối cùng, hưởng thọ 82 tuổi.

Nhạc sĩ Tôn Thất Lập còn có bút danh Trần Nhật Nam, Lê Nguyên, sinh ngày 25-2-1942, tại Huế.

Thời trẻ, nhạc sĩ Tôn Thất Lập hoạt động âm nhạc trong phong trào “Hát cho đồng bào tôi nghe” rất sôi nổi. Khi ấy, những ca khúc của ông: Hát cho dân tôi nghe, Xuống đường, Hát trong tù, hợp xướng Lúa reo trên khắp đồng bằng… đã được cất cao trên các nẻo đường, trong phong trào đấu tranh của học sinh, sinh viên miền Nam.

Trong gia tài sáng tác nghệ thuật của mình, ông có nhiều ca khúc như: Tình ca mùa xuân, Tình ca tuổi trẻ, Trị An âm vang mùa xuân, Mưa thì thầm, Oẳn tù tì, Cô bé dễ thương, Tình yêu mãi mãi… NS Tôn Thất Lập cũng đã xuất bản các tuyển tập nhạc : Phố ca, Hát cho dân tôi nghe, Hát lời chiêm bao, Tình ca mùa xuân, Tuyển tập Tôn Thất Lập và các album Nụ hôn, Tình ca mùa xuân… Ông còn viết rất nhiều ca khúc nhạc múa và nhạc phim.

Nhạc sĩ Tôn Thất Lập được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật đợt II (năm 2007).

Người nghệ sĩ tràn đầy nhiệt huyết

Năm 1974, nhận nhiệm vụ hoạt động trong giới trí thức ở hải ngoại, nhạc sĩ Tôn Thất Lập sang Pháp tham gia hoạt động trong phong trào sinh viên nơi đây, lúc ấy là đầu tàu của phong trào sinh viên yêu nước tại hải ngoại. Có lần, ông kể, ngày 30-4, khi đang ngắm hoa tại vườn nhà, thấy nụ hoa quỳnh hé nở thì có điện thoại của Soeur Francoise Vandermeerch báo tin miền Nam đã được giải phóng. Ông lập tức đến nhà bà ở Paris 7, vừa ra khỏi métro thì nhiều người tiến về phía ông chúc mừng.

Theo ông, đó là kỷ niệm đẹp nhất không thể nào quên trong suốt cuộc đời. Ngay đêm hôm ấy, Hội người Việt Nam tại Pháp và bạn bè quốc tế mở dạ hội mừng chiến thắng, ca khúc « Hướng về quê hương độc lập » ông vừa sáng tác cùng nhạc sĩ Nguyễn Thiên Đạo được hát ngay trong đêm này. Ca khúc với giai điệu đầy xúc cảm : 

“Chúng ta hướng về Tổ quốc thân yêu

Và sáng nay ta thấy lòng phơi phới

Phút giây rộn ràng Tổ quốc hoàn toàn độc lập

Từ bao năm bao anh hùng nằm xuống

Nhớ ơn Người từ thuở khai sinh…

 Miền Nam ơi miền Nam

Giờ núi sông hòa ca bài ca kết đoàn…”.

Trở về nước sau ngày giải phóng, nhạc sĩ Tôn Thất Lập nhận nhiệm vụ Chủ nhiệm Nhà Nghệ thuật quần chúng thuộc Sở Văn hóa – Thông tin TPHCM. Chính ở nơi đây ông đã tiếp tục gắn bó với phong trào văn nghệ của thành phố, nhất là với phong trào sáng tác của sinh viên.