Sau hơn 20 năm thực hiện cuộc vận động người dân hiến đất mở rộng hẻm, TPHCM đã huy động được 168 000 hộ dân hiến hơn 5,3 triệu m2 đất. Những con đường được mở rộng đã đóng góp một phần không nhỏ cho sự thay đổi diện mạo của TPHCM từ năm 2.000 đến nay.

Bỏ qua giá trị vật chất, những con đường, con hẻm do chính người dân tạo ra còn mang lại những giá trị, ý nghĩa to lớn khác, không thể đong đếm.

“Đất TPHCM không chỉ tấc đất tấc vàng mà có thể nói là tấc kim cương. Nhưng vì cộng đồng, vì thành phố, người dân đã sẵn sàng hy sinh lợi ích. Điều này càng khẳng định điểm đặc trưng về văn hóa của người dân Sài Gòn” (ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TPHCM).

“Thay áo mới” những con đường đất

Chị Cẩm Nhung, người dân sinh sống tại TP Thủ Đức, chia sẻ, gia đình chị trước đây nằm khuất sâu trong con hẻm nhỏ. Ngày đó, con hẻm chỉ có đường đất đỏ, trời nắng thì bụi mù mịt, trời mưa thì sình lầy nước đọng…

“Mẹ vẫn thường nhắc tôi ôm chặt mỗi khi chở tôi rẽ vào hẻm để về nhà, bởi con đường nhiều ổ gà lồi lõm. Tôi từng nghĩ, lớn lên, mình sẽ làm con đường đẹp hơn cho mẹ chạy xe an toàn, để chiếc áo trắng học trò không còn bị lấm lem bùn đất mỗi mùa mưa tới, để ba mẹ tôi không phải rong ruổi khắp nơi xin đá về đắp vá đường…”, chị Cẩm Nhung nhớ lại.

Chị Đoàn Thị Tuyết Vân, giáo viên Trường tiểu học Bình Chiểu (TP Thủ Đức), kể lại, con hẻm nhà chị trước đây nhỏ đến mức xe ba gác cũng khó lọt. Chưa kể những ngày mưa, nước nổi, sình lầy ảnh hưởng nặng nề đến đời sống người dân.

« Khi thấu hiểu sự khó khăn đó, các cô chú, bác trong xóm tôi cùng nhau thỏa thuận mỗi bên đường lùi vào 1m đất để con hẻm rộng ra được chừng 3-4m. Sự thỏa thuận ấy không cần giấy tờ cũng chẳng cần công chứng, mỗi người một tay cùng nhau san lấp mặt bằng ».

Sau khi mặt bằng được làm rộng, chỉ ít năm sau, niềm vui của người dân trong hẻm lại được nhân lên khi chính quyền bê tông hóa các con hẻm. Đồng thời, dự án đại lộ Phạm Văn Đồng, nơi con hẻm dẫn ra được thực hiện và thông xe vào năm 2017.

Năm 2009, nhiều người bất ngờ khi hay tin gia đình ông Võ Thành Minh, ngụ hẻm 127 Cô Giang, P1, Q. Phú Nhuận quyết định hiến gần 40m2 đất để nhà nước mở rộng hẻm. Phần đất hiến chạy dọc căn nhà (chiều ngang 20m, chiều sâu 2m). Một giá trị không nhỏ (hàng chục cây vàng).

Nhờ sự tiên phong của gia đình ông Minh mà 23 hộ dân khác cũng tình nguyện hiến phần đất của mình để hẻm được mở rộng từ 2m lên 6m. Từ đó, taxi, xe chữa cháy, xe cấp cứu ra vào dễ dàng hơn, người dân cũng kinh doanh thuận lợi, cuộc sống nhà nhà thêm ổn định.

Ngày nay, sau hơn 20 năm, ngồi trong căn nhà khang trang, uống tách trà và đọc tờ báo buổi sáng, ông Minh, hiện đã hưu trí chia sẻ : “Giờ gia đình tôi sống ổn định từ nguồn cho thuê mặt bằng 3 kiốt và lương hưu. Đó là thành quả chúng tôi có được sau khi hiến đất mở rộng con hẻm này, bây giờ mang tên đường chứ không phải hẻm nữa”.